Oftalmolojide Oscar Ödüllü bir isim: Prof. Dr. Murat Öncel

Prof. Dr. Murat Öncel; 5 kez retina oscarı almaya hak kazanan, Türkiye’de Vitrektomi ameliyatlarının gelişmesine katkı sağlayan önemli isimlerden biri.

Prof. Dr. Murat Öncel, dünya çapında kariyerinde ün yapmış vitreoretinal cerrahlarından biri… 27 yıldır kesintisiz bir şekilde ameliyathanede vitreoretinal cerrahi ile geçen bir ömür… Bugüne kadar 25 binin üzerinde ameliyat yapan ünlü cerrahın sabah 7’de başlayan iş yaşamı, gece 12’lere kadar devam ediyor. Zirveye çıkmasına rağmen çalışma disiplininden taviz vermiyor. Mütevazılığı elden bırakmıyor. İstanbul Tıp Fakültesi’nden 1982 yılında derece ile mezun olan “Sihirli Parmak” lakaplı Öncel’in hayatındaki dönüm noktasını
patent ve buluşlarıyla dünyanın en meşhur hocalarından olan Prof. Dr. G. Peyman’ın yanında 1,5 yıllık “vitreoretinal fellowship” adlı eğitimi alması oluşturuyor. Bu arada yine ABD’de Mayo Clinic’te Prof. Dr. Dennis Robertson, Helmut Buettner ve yine Cleveland Clinic’te Prof. Dr. Froncie Gutman ve Nick Zakov’un yanında vitreoretinal cerrahi tecrübesini geliştiriyor.

PROF. DR. ÖNCEL’İN AMERİKA MACERASI NASIL BAŞLADI?

Prof. Dr. Öncel, Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde ihtisasını sürdürürken, o yıllarda Türkiye’de vitrektomi ameliyatı modern anlamda (mikroskop kullanılarak) yapılamadığı için, yüzlerce diabetik retionopatili, komplike retina dekolmanlı, ağır göz travmalarına sahip, göz içi yabancı cisimler bulunan, endoftalmisi olan hastaların gözlerini kaybettiğine tanık oluyor. Ancak maddi durumu iyi olan hastaların yurt dışına gidip tedavi olabildiğini görüyor.
Bunun üzerine Amerika’da vitrektomi alanında fellowship yapmaya karar veriyor.
Prof. Dr. Öncel, dedesi 4. Dönem Bursa Milletvekili olan Mehmet Rüştü Egel’in yakın arkadaşı olan Vehbi Koç’a Türkiye’deki bu eksikliği anlatarak, verdiği kararından bahsediyor. Vehbi Koç, Prof. Dr. Öncel’e “İhtisas için seni Amerika’daki en iyi yere göndermeliyiz” diyerek, vitrektomi ameliyatlarını yapan en iyi kurumları araştırıyor. Vehbi Koç araştırması sonucunda, Prof. Dr. Öncel’i Prof. Dr. G. Peyman’la çalışması için Amerika’ya gönderiyor.

OHIO’DAN CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ’NE UZANAN YAŞAM YOLCULUĞU

Babasının ihtisasından dolayı, 1959 yılında, ABD, Ohio eyaletinde doğan ve 11 yaşına kadar Amerika’da yaşayan Prof. Dr. Öncel’in annesi İngilizce öğretmeni, doktor babası ise iç hastalıkları uzmanı. Annesinin babası, Atatürk’ün yakın arkadaşı Rüştü Egel. Atatürk’le Egel’in dostluğu dikkat çekici nitelikte: Selanik’te doğan, defalarca Atatürk ile aynı sofrada yemek yiyen ve onun isteğiyle Bursa milletvekili olan, 1934 yılında Soyadı Kanunu
çıktığında, aynı masada otururken Atatürk’ün “Sen Egelisin, bizim memlekettensin. Senin soyadın Egel” olsun demesi üzerine soyadını alan Egel, sahibi olduğu ipekli dokuma fabrikasıyla, Bursa’daki ilk ipekli dokuma işini yapan kişilerden biri. Prof. Dr. Öncel, mesleğe başlangıç serüvenini şöyle anlatıyor: “Babamın bir sözü vardır: ‘Ne olmak önemli değil,
nasıl olduğun önemli.’ Bu söz benim için çok önemli olmuştur hep. Bir de benim bakış açımı, yaşam felsefemi en çok etkileyen kitaplardan biri olan Amerika Başkanı J.F Kennedy’nin hayatını konu alan kitapta, Kennedy’nin babasına sorduğu ‘Büyüyünce ne olayım?’ sorusuna babasının ‘Ne olursan ol, istersen mezar kazıcısı ol ama dünyanın en iyi mezar kazıcısı ol’ yanıtı meslek yaşamımda çok belirleyici oldu.”

ESKİ CUMHURBAŞKANI TURGUT ÖZAL’LA TANIŞMA

Prof. Dr. Öncel, Eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile tanışma hikâyesini de bizimle paylaşıyor. Prof. Dr. Öncel, Amerika’da üst ihtisasını gerçekleştirirken, o dönem Başbakan olan eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın özel doktoru beyin cerrahı Opr. Dr. Cengiz Aslan kendisini arıyor ve 1987 yılında Houston’da Özal’a yapılacak vitrektomi ameliyatına katılmasını rica ediyor. Ameliyatı Dr. D. Parke başarılı bir şekilde yapıyor. Özal, Amerika’daki
çalışmalarını sürdürmeyi tasarlayan Prof. Dr. Öncel’e Türkiye’ye dönmesini tavsiye ederek, “Sen dön, bütün cihazları sana aldıracağım” diyor ve vaadini gerçekleştiriyor. Prof. Dr. Öncel, İlham Aliyev tarafından 2005 yılında Azerbaycan’a davet edilerek, ülkedeki vitrektomi ameliyatlarını yapıyor. Ardından Gürcistan’a da davet edilerek, ameliyatları başarıyla gerçekleştiriyor. Rusya’nın en büyük göz kliniklerinden biri olan Fyodorov başta olmak üzere, İtalya, İsrail, Hindistan ve İran’da konferanslarda canlı cerrahi yapıyor. Birçok ülkede vaka yapıp, bildiriler sunarak Türkiye’yi temsil ediyor.

HASTANE KURUYOR

Prof. Dr. Öncel kuruculuk yönüne ilişkin sorularımızı da cevaplıyor. Prof. Dr. Öncel, Dalan’ın iki gözünü ameliyat ettiğinde; Prof. Dr. Öncel’e “Sana göz hastanesi açacağım” dediğini belirtiyor. Daha önce de, Aksaray Vatan Hastanesi, Alman Hastanesi ve Dünya Göz
Hastanesi’nin vitrektomi bölümlerinin kuruculuğunu üstlendiğini açıklayan Prof. Dr. Öncel, bu teklif üzerine, İstanbul Balmumcu’daki Yeditepe Üniversitesi Göz Hastanesi’nin kurulmasında öncülük edip, Anabilim Dalı Başkanlığı yaptığını söylüyor.

RETİNANIN OSCAR ÖDÜLLERİ SAHİBİ

Yurtdışı birçok göz derneğine ilk Türk üyelerden olan Dr. Öncel, American Academy of Ophthalmology’nin (AAO) ve American Society of Retina Specialists (ASRS,Eski adı Vitrous Society), European Vitreoretinal Society (EVRS) gibi birçok derneğin üyesi. Amerika’dan döndüğünde ilk ödülü olan Eczacıbaşı Tıp Teşvik ödülü ile de ödüllerin kapısını açıyor. Türkiye’de ve yurt dışında yaptığı çalışmalar ve bildiriler ile American Society of Retina Specialists’ten Onur Ödülü (2003) ve Yüksek Onur Ödülü’nü (2005) alıyor. Retina Oscar Ödülü olarak bilinen “Rhett Buckler Ödülü”ne American Society of Retina Specialists (ASRS) tarafından 5 defa ödüle layık görülüyor. Prof. Dr. Öncel’in başarıları bununla sınırlı kalmıyor. Avrupa ve Akdeniz ülkeleri birinciliğini, Yunan Retina Cemiyeti Onur Ödülü kazanırken, 2017 yılında Ağustos ayında Bostan’da düzenlenen 65 ülkeden 3 binin üzerinde katılımın olduğu ASRS toplantısında, “Best of the Best” ödülünü alarak birinci oluyor. 2005 yılında kazandığı Avrupa birinciliği ödülünü yine Floransa’da 2017’de yapılan EVRS toplantısında tekrar yeniliyor; Avrupa birinciliğini kazanarak tıp tarihine adını yazdırıyor.

YENİLİKÇİ UYGULAMALARI SÜRÜYOR

Prof. Dr. Öncel; makula cerrahisi, epiretinal membran, makula deliği cerrahisi, sıvı perfluorokarbonlar, 25G vitrektomi, pnömatik retinopeksi, tripan mavisi brilliant mavisi , kromo vitrektomi, silikon ve ağır silikon yağı gibi birçok tekniği ameliyatlarında ilk uygulayan isimler arasında yer alıyor. Son zamanlarda kafaya takılan 3D gözlük ile üç boyutlu cerrahi ve Kore firması ile birlikte patentini aldıkları subkoroidal yoldan iğneyle ilaç verilmesi konusunda çalışmalar yapıyor. Prof. Dr. Öncel, “Yenilikçi bir yapım var. Yılda en az 5-6 kez kongrelere katılıyorum, yenilikleri takip ederek uygulamaya çalışıyorum. Kendinizi yenilemezseniz geri kalırsınız” diyor.

VİTREKTOMİ AMELİYATINI ÖĞRENMEK İSTEYENLERE TAVSİYELERİ

Prof. Dr. Öncel’in hedefi daha çok insan yetiştirmek; “Vitrektomi cerrahisi için ciddi eğitim lazım. En az iki yıllık bir üst ihtisas gerekli. İyi doktorluk için çok emek vermek gerekir. Ekip çalışması olmadan olmaz. Teknolojiyi ve yenilikleri çok sıkı takip etmeli, yurt dışı kongrelere gitmeli. Her yenilik iyi demek değildir. Uzun dönem sonuçları ispatlanmış yenilikleri uygulamak daha faydalı” şeklinde sözlerini sürdürüyor.

PİYANO TUTKUSUNDAN ÇİFTÇİLİĞE ÇOK YÖNLÜ BİR KİŞİLİK

Prof. Dr. Öncel annesinin yönlendirmesiyle, 7 yaşından itibaren piyano çalmaya başlıyor. Üniversiteyi kazanınca bir süre ara verdikten sonra, piyano serüvenine yeniden yöneliyor. Prof. Dr. Öncel, piyano çalma tutkusunu Los Angeles’daki UCLA ve Loyola Marymount
Üniversitesi’nde tıp eğitimi (pre-med) alan Damla ve Deniz isimli ikiz kızlarına da aşılıyor ve onlarla birlikte piyano konseri veriyor. Prof. Dr. Murat Öncel, Amerika’da öğrencilik yıllarında buz hokeyi de oynuyor. Ailesiyle Türkiye’ye yerleşince bırakmak zorunda kalıyor. Yine
annesinin etkisiyle öğrendiği bisiklet kullanmaya ve satranç oynamaya yaşamı boyunca devam eden Prof. Dr. Öncel, haftada dört gün pilates yapıyor ve sıklıkla yüzüyor. Sağlıklı beslenmeye dikkat eden Prof. Dr. Öncel, sigara ve içki kullanmıyor. İngilizce kitaplar okumayı seven Prof. Dr. Öncel, çiftçilik belgesine de sahip. Tatillerde Antalya Tekirova’da dedesinden kalan çiftliklerinde narenciye bahçelerinin bakımıyla ilgileniyor.

Ophthalmology Life 2018 27. Sayı